Huizenhoog

Open monumentendag 2006, voor mij de gelegenheid om eens rond te kijken naar al die mooie oude gebouwen in de omgeving. Het aardige van monumenten is dat de meeste van steen zijn gemaakt en daar gaat deze rubriek nu eenmaal over. De bron is onuitputtelijk. Het gekke is alleen dat je tijdens je vakantie vol verbazing in alle gebouwen kijkt en in je directe omgeving lopen we over het algemeen aan dat moois voorbij. Maar het zal wel zo zijn dat alles wat je ver haalt lekker is. Hoe vaak spreken wij in de rest van het land geen mensen die wekelijks naar de Bazaar gaan terwijl ik durf te verwedden dat meer dan 50% van de wijkers niet meer dan één keer op de Bazaar is geweest. Tijd om ons leven te beteren en open te staan voor al dat moois in onze directe omgeving. 9 september was hier de uitgelezen dag voor, mooie strakke blauw hemel en de monumenten waren open. Samen met mijn 2 zoons heb ik mijn oog laten vallen op de Wijker toren. Deze in gotische stijl gebouwde kerk torent al vele eeuwen boven Beverwijk uit. De kerk zelf loop je normaal gesproken zo naar binnen maar de 68 meter hoge toren is beperkt toegankelijk. Een smalle trap brengt je draaiend omhoog. De trap is zelfs zo smal dat het personen verkeer omhoog en omlaag geregeld dient te worden. Maar voor een stenen liefhebber is de tocht omhoog zeer de moeite waard. De muren en traptreden zijn van steen. De stenen zijn duidelijk aangetast door de tand des tijd. Dat mag ook wel want voor zover ik heb kunnen achter halen is de kerk gebouwd tussen 1400 en 1475. Ruim 600 jaar terug, uit de tijd dat stenen nog gebakken werden in veldovens. Het maken van een veldoven was een arbeid intensief proces. Na het drogen van de stenen, maakte men in het veld, volgens een bepaald patroon, een stapel stenen. Vanaf onder tot boven bracht men  kolen aan om verbranding door de hele oven mogelijk te maken. Daarna werd de stapel stenen dicht gemaakt met klei. Tijdens het stapelen werd de oven al aangestoken. Een warm klusje dus. Als het bakproces klaar was werd de veldoven afgebroken en de stenen waren klaar voor gebruik. Het formaat van de stenen heeft mij enigszins verbaasd. Mijn gevoel zou zeggen dat er bij dit formaat gebouwen klooster moppen zijn verwerkt. Maar tot mijn verrassing kwam ik nette waalformaat (21x10x5 cm) stenen tegen. Enige zelfstudie op het internet leerde mij dat men al ruim 100 jaar voor de bouw van de kerk begonnen was met het maken van stenen volgens standaard maten. Dit deed men door middel van vormraampjes die door het stadsbestuur werden uitgegeven. Of Beverwijk ook eigen vormraampjes had weet ik niet, het is te lang terug om na te vragen. Ook werd in die tijd begonnen met het uitsorteren van verschillende kwaliteiten van klinker tot bleeker (hard tot zacht). Vraag die bij mij opborrelt: wij praten over oude stenen, maar wat zou de oudste gebakken steen zijn? Toen ik toch op internet zat tegelijk maar even gezocht. De oudste gebakken stenen in Nederland dateren uit ca 1165, de oudste bakstenen ter wereld dateren uit 3200 voor Christus. Deze stenen werden vervaardigd in Mesopotamië (zeg maar het huidige Irak), deze stenen werden uitsluitend gedroogd in de zon. Als we het dan over leeftijd hebben verkeerd onze Wijker toren nog maar net in de pubertijd. Maar in zijn jonge jaren heeft hij barre tijden gekend, oorlogen, de Spanjaarden overleefd, brand gehad en tussen 1976 en 1983 gerestaureerd met overigens niet altijd even goed bij passende stenen. Maar als je wat afstand neemt van de toren en vooral naar de historie kijkt, kunnen we hier praten over een top muur en er blijft dan ook weinig ruimte over om het ultieme cijfer te geven. Mogelijk heb ik mijn beslissing laten beïnvloeden door de ijle lucht boven op de kerk. Er moet mij echter toch nog een ding van het hart. Mooi dat uitzicht boven op de toren maar als je daar met 2 kleine kinderen staat dan schrik je wel even als blijkt dat er gaten in de balustrade zitten zo groot dat een volwassenen er met enige moeite doorheen kan klimmen, laat staan kinderen van 6 en 9 jaar. Als ik goed ben geïnformeerd heeft er vroeger helemaal geen balustrade om de toren gestaan, dus we gaan vooruit. Of ik ooit nog een keer omhoog ga? Tuurlijk maar ik wacht tot mijn jongens groot genoeg zijn of als men voor die tijd iets bedenkt om de gaten te verkleinen dan ga ik zeker weer omhoog om van het uitzicht te genieten.
Tot de volgende iets minder hoge muur

Foto: René Lust   Cijfer uitstraling 10